Nếu bạn cảm thấy đau khi quay cổ, bạn sẽ sớm nhận ra trong một ngày bạn phải quay cổ nhiều như thế nào. Tuy nhiên, cứng cổ không chỉ khó chịu, nó còn ám chỉ tình trạng bệnh lý cần được thăm khám để tìm nguyên nhân.
Phần lớn trường hợp cứng cổ có kèm theo đau và hạn chế cử động, khiến bạn phải quay cả thân mình để có thể nhìn sang hai bên. Khi bị cứng cổ, triệu chứng có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần, có thể kèm theo đau đầu, đau vai và/hoặc có thể đau lan xuống cánh tay, tê tay, giảm các động tác tinh tế của đôi bàn tay.
Nguyên nhân gây cứng cổ
Rất may với người trẻ tuổi, các nguyên nhân gây cứng cổ thường không nghiêm trọng. Dù vậy, lựa chọn tìm gặp bác sĩ chuyên khoa cột sống để được thăm khám và tư vấn đầy đủ vẫn là lựa chọn tốt nhất cho mọi trường hợp đau cứng cổ.
⦁ Do căng cơ
Bất cứ hoạt động nào khiến cổ của bạn ở tư thế không thoải mái trong thời gian dài có thể khiến cơ vùng cổ bị mỏi và co thắt. Ví dụ: nghiêng đầu để giữ điện thoại, ngủ sai tư thế, ngủ kê gối quá cao, mang vác vật nặng một bên vai hoặc cúi nhìn màn hình vi tính…
Một nguyên nhân cũng trở nên phổ biến gần đây là việc dành quá nhiều thời gian nhìn xuống màn hình…..Smartphone.
⦁ Do các bệnh lý cột sống cổ
Cột sống cổ là bộ khung bao gồm rất nhiều các thành phần cấu thành: Xương đốt sống, các khớp, hệ thống cơ, các rễ thần kinh. Tủy sống cũng chạy trong các đốt sống cổ. Khi một hoặc vài bộ phận của cột sống cổ bị thoái hóa theo thời gian hay bị tổn thương sẽ gây ra cứng cổ kèm theo đau và xuất hiện các vấn đề thần kinh khác. Những bệnh lý ở đốt sống cổ thường gặp bao gồm:
- Hẹp ống sống cổ
Qua thời gian, diện khớp giữa các đốt sống cổ có thể phình ra và chèn ép vào các rễ thần kinh, thậm chí là cả tủy sống. Tình trạng này có thể xảy ra cùng lúc với thoái hóa đốt sống và đĩa đệm. Các triệu chứng của bệnh lý hẹp ống sống cổ bao gồm cứng cổ, đau và/hoặc tê bì dọc cánh tay đến bàn ngón tay, thậm chí là yếu tứ chi, đi lại khó khăn, bàn tay giảm/mất các động tác tinh tế nếu tủy sống bị chèn ép. - Các bệnh lý đĩa đệm
Tương tự, một hoặc vài đĩa đệm đốt sống có thể thoái hóa hoặc thoát vị theo thời gian, kích thích đến các rễ thần kinh gây ra cứng cổ, thậm chí đau lan ra vai, xuống cánh tay và bàn tay.
Bất cứ tình trạng nào nêu trên đều cần được khám và điều trị bởi các bác sĩ có đầy đủ chuyên môn về cột sống. Kể cả khi các triệu chứng chỉ ở mức độ nhẹ, bạn vẫn nên điều trị vì chương trình điều trị đúng cách có thể ngăn ngừa các bệnh lý cột sống trở nên trầm trọng theo thời gian. - Nhiễm trùng
Cứng cổ do nhiễm trùng (ví dụ trong bệnh não mô cầu, viêm màng não..) hiếm hơn so với các trường hợp khác kể trên nhưng đây lại là bệnh lý đặc biệt nghiêm trọng. Nếu bạn bị sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn, sợ ánh sáng hay tiếng động, hay bất cứ dấu hiệu nhiễm trùng nào khác đi kèm với cứng cổ, hãy đến khám bác sĩ ngay. Các bác sĩ sẽ thăm khám và thực hiện các thăm dò cận lâm sàng để sớm chẩn đoán xác định bệnh cũng như đưa ra giải pháp điều trị kịp thời.
Lựa chọn điều trị ban đầu
Trong phần lớn các trường hợp, cứng cổ do căng cơ đơn thuần sẽ được chữa khỏi trong vài ba ngày. Nhưng nếu cứng cổ không đỡ sau một tuần, hoặc kèm theo các triệu chứng khác thì có thể đã xuất hiện một số tình trạng bệnh lí tiềm tàng khác cần được thăm khám và điều trị chuyên sâu.
Xử trí ban đầu đối với trường hợp cứng cổ do căng cơ hoặc chấn thương phần mềm bao gồm một hoặc vài biện pháp sau:
⦁ Nghỉ ngơi
Nghỉ ngơi 1-2 ngày sẽ cho phép các cơ bị tổ thương hồi phục, giảm bớt tình trạng cứng cổ và co kéo cơ. Tuy nhiên nên giới hạn thời gian nghỉ trong 1-2 ngày, vì tình trạng không vận động kéo dài có thể làm cơ vùng cổ yếu đi, khiến việc nâng đỡ cổ và đầu trở nên khó khăn.
⦁ Kéo giãn nhẹ nhàng cơ cổ
Ngay khi bạn cảm thấy chịu được, hãy nhẹ nhàng kéo giãn các cơ vùng cổ bằng các cử động cổ. Kéo giãn nhẹ nhàng phục hồi trạng thái và tầm hoạt động bình thường của cổ. Bạn nên học các bài tập kéo giãn thích hợp với sự hướng dẫn của các nhà vật lý trị liệu hoặc các bác sĩ chuyên khoa.
⦁ Chườm ấm/chườm lạnh
Các túi chườm lạnh sẽ làm giảm cứng cổ do làm giảm quá trình viêm cục bộ. Chườm ấm vùng cổ làm gia tăng lưu thông máu, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lành của tổ thương vùng cổ. Thông thường, một số người thích chườm ấm, số khác thích chườm lạnh. Hai phương pháp này có thể dùng luân phiên.
⦁ Thuốc
Luôn sẵn có cả thuốc kê theo đơn và không kê theo đơn. Các thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) thường là lựa chọn hàng đầu trong điều trị cứng cổ và giảm đau, kết hợp với nhóm thuốc giãn cơ. Mặc dù vậy, sử dụng các thuốc không kê theo đơn cũng có rủi ro, có thể là tác dụng phụ và tương tác thuốc/thức ăn, nên bác sĩ Khánh khuyên bạn hãy tham khảo sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa cột sống.
⦁ Các bài tập Aerobic nhẹ nhàng
Bên cạnh việc kéo giãn cơ, bất cứ bài tập aerobic nhẹ nào như đi bộ..thường giúp ích trong việc giảm cứng cổ, Kể cả đi bộ không trực tiếp ảnh hưởng đến vùng cổ, đi bộ giúp tăng lưu lượng oxy vận chuyển đến các mô xung quang cột sống, thúc đẩy quá trình hồi phục của cơ vùng cổ.
Tóm lại, sự lựa chọn thông minh cho các bạn khi đau cứng cổ là nên tìm kiếm thăm khám và chăm sóc ban đầu từ các bác sĩ chuyên khoa cột sống. Đặc biệt khi tình trạng này kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, diễn biến xấu đi hoặc kèm theo các triệu chứng phức tạp khác như tê bì tay, yếu tay, sốt..hoặc đau cổ sau chấn thương.
Bác sĩ Khánh kính chúc các Bạn sức khỏe!
