Ngày tết truyền thống sắp đến là lúc chúng ta ăn uống thả ga mà quên đi sức khoẻ của bản thân và người nhà, đằng sau những bữa cơm thịnh soạn tươm tất, đằng sau những ly rượu chúc nhau an khang thịnh vượng có thể tiềm ẩn những nguy cơ không nhỏ cho sức khỏe. “Những lưu ý chính về ăn uống-dinh dưỡng ngày tết” dưới đây sẽ giúp chúng ta cải thiện tình trạng và chăm sóc sức khỏe ngày tết:
DINH DƯỠNG
Ngày tết, mọi người thường có suy nghĩ thừa dinh dưỡng nhưng thực tế, vấn đề ngày tết sẽ là…thiếu hụt và mất cân bằng dinh dưỡng.
Thực phẩm công nghiệp, các loại thịt
Chúng ta thường ăn quá nhiều đồ công nghiệp như các loại thịt nguội, thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp…Chúng có hàm lượng muối quá cao, hầu như không có chất xơ cũng như các loại vitamin. Thêm nữa, chúng chứa rất nhiều các chất phụ gia, chất bảo quản.
Bên cạnh đó cũng ăn quá nhiều các loại thịt (lợn, bò, chân giò, thậm chí cả các loại thú rừng) nguy cơ thừa chất mỡ và đạm, thiếu hụt rau, các loại vitamin và chất xơ. Tiêu chuẩn ngày thường mỗi người tối đa một lạng thịt, ngày tết ít vận động hơn nên chúng ta còn cần phải giảm lượng đó xuống thấp hơn.
Các loại bánh kẹo
Mọi người thường sử dụng nhiều các loại bánh ngọt, mứt kẹo, nước giải khát, rượu bia dẫn đến đầy bụng, chán ăn, khó tiêu, tạo môi trường axit trong cơ thể gây mệt mỏi. Ngoài ra, các thức ăn này chủ yếu là nhóm đường đơn, chỉ số đường rất cao nên dễ làm tăng đường huyết cấp tính.
Bổ sung rau củ, trái cây
Chúng ta nên tăng cường các loại rau củ: Đây là điều vô cùng quan trọng trong ngày tết. Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyến nghị mỗi người trưởng thành cần ăn đủ tối thiểu 400g rau củ quả mỗi ngày để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thực vật cho cơ thể, kết hợp với việc luyện tập thể lực hợp lý và một đời sống tinh thần lành mạnh, sẽ tạo nền tảng vững chắc để đạt đến sức khỏe tối ưu. Các chuyên gia y tế cảnh báo đến 75% dân số thế giới không ăn đủ lượng rau củ quả theo khuyến nghị này và thậm chí tại Việt Nam con số này lên đến 80%.
Hãy tạo thói quen ăn trái cây mỗi ngày vì đây là nguồn vitamin chính, chứa nhiều chất xơ, là thực phẩm giúp cân đối khẩu phần thức ăn giàu đạm, béo trong những ngày tết. Tốt nhất trái cây nên ngâm nước muối, ngâm qua dấm rồi ăn nguyên vỏ.
Nên bổ sung thực phẩm hỗ trợ cũng như ổn định đường tiêu hoá như dưa hành, sữa chua, tỏi, gừng, ớt tiêu, nghệ..
Nên ăn uống đủ và đúng bữa: Cố gắng xây dựng 3 bữa ăn chính, đến đâu chúc tết tiếp khách thì nhấm nháp gọi là thôi. Ngoài ra việc ăn đúng bữa cũng vô cùng quan trọng, đặc biệt với trẻ em và người lớn tuổi. Trong khẩu phần ăn nên bớt đi một chút do ngày tết thường ít vận động và làm việc.
Đồ uống
Tốt nhất chúng ta ăn nhiều trái cây tươi, không nên uống nhiều sinh tố, nước ép. Còn dùng nước ép thì vắt ra cần dùng ngay, để lâu sẽ bị tăng độ acid và phân huỷ các vitamin. Nên sử dụng trái cây-nước ép trước các bữa ăn khoảng 30 phút. Không nên dùng nước trái cây buổi sáng mới ngủ dậy, lúc đói bụng, bệnh nhân bị các bệnh lý tuyến tụy (gây ợ nóng rát), bị tiêu chảy (Nước trái cây làm tăng áp lực thẩm thấu trong ruột), bị nhiễm trùng không nên uống nước trái cây quá ngọt.
Nước uống có gas: Chứa CO2 bão hoà, chất làm ngọt, chất tạo hương vị, chất bảo quản không cung cấp các chất dinh dưỡng, gây giảm khả năng hấp thu canxi ở ruột, tạo cảm giác căng dạ dày giả tạo cảm giác không muốn ăn. Ngoài ra chúng còn làm giảm khả năng dung nạp các chất dinh dưỡng và gây rối loạn tiêu hoá. Nếu nghiện, tối đa 3 lon nước ngọt/1 tuần.
Nước lọc: Tránh uống loại đun đi đun lại nhiều lần, không nên uống một lúc quá nhiều, tốt nhất 200ml mỗi 2 giờ.
Trà Xanh: Nên uống sau ăn 30 phút đến một giờ, không nên uống trà với những bữa ăn quá nhiều đạm và chất béo, không dùng trà để uống thuốc tây.
Các sản phẩm từ sữa: chúng ta nên dùng phomai và sữa chua.
Bia rượu ngày tết: Những tổn thương do rượu gây ra với sức khoẻ bao gồm: Với não bộ, rượu can thiệp vào các con đường truyền thông kết nối của não bộ, ảnh hưởng đến cách thức não hoạt động. Người uống rượu thường hay nổi nóng, thiếu kiên nhẫn, suy giảm trí nhớ nghiêm trọng…Với tim mạch, rượu làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, cao huyết áp, rối loạn nhịp tim.Với gan – tụy: nguy cơ viêm gan, tăng nguy cơ viêm tuỵ cấp. Với hệ miễn dịch, rượu làm giảm hệ thống miễn dịch của cơ thể, làm cho cơ thể luôn dễ bị nhiễm bệnh tật hơn viêm phổi và lao phổi hay gặp hơn ở những người nghiện rượu. Với ung thư, đây thực sự là điều rất dễ dàng nhận ra khi tỷ lệ người bị ung thư vòm họng, ung thư gan, ung thư thực quản, ung thư dạ dày. Ở phụ nữ, rượu làm tăng nguy cơ ung thư vú.
CHẾ BIẾN & BẢO QUẢN THỰC PHẨM
Chế biến thực phẩm
Ngày tết cũng như ngày thường, nên hạn chế: xào, rán, quay, nướng và ưu tiên hấp, luộc, nấu canh, kho nhạt hoặc ăn sống kiểu salad, trộn…Có rất nhiều loại rau củ bị mất hầu hết vitamin và khoáng chất khi chúng ta xào nấu quá kỹ, thậm chí một số thực phẩm còn bị biến đổi chất khi chế biến ở nhiệt độ quá cao hoặc khi tiếp xúc trực tiếp với lửa.
Bảo quản thực phẩm
Tránh lạm dụng tủ lạnh, các loại thịt cá chỉ nên bảo quản 3-5 ngày, dù tết nhưng cũng không nên mua tích trữ vì mùng 3 tết chúng ta đã có thể mua được thực phẩm tươi sống rồi.. Đã rã đông thì không cho đông lại, thực phẩm đun nấu không nên để qua đêm dù hôm sau chúng ta có đun kỹ hâm lại vì một số độc tố vi khuẩn vẫn còn trong thức ăn.
TẬP THỂ THAO
Ngày tết lượng người nhập viện do ngộ độc rượu và thực phẩm, tai biến và cao huyết áp, gout cấp và viêm tuỵ cấp, khó thở và hen phế quản, tắc mạch huyết khối… tăng cao. Ngoài lý do ăn uống, một lý do nữa gây nên đó chính là mọi người thường rất lười vận động thể thao những ngày này. Hít đất, kéo xà đơn, chạy bộ 30 phút, đạp xe, suối nguồn tươi trẻ, bài tập với bóng… là những môn vận động đơn giản nhất ngày tết mà ai cũng có thể thực hiện tại nhà được. Vừa tiêu đốt năng lượng thừa vừa duy trì thói quen vận động của cơ thể, tránh sức ì đồng thời cho ta cảm giác ngon miệng trong các bữa ăn.
