Bác sĩ xin gửi đến mọi người một bài viết rất quan trọng liên quan đến trẻ nhỏ chúng ta, đó chính là tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng, vấn đề đang rất phổ biến nhưng nhiều bậc phụ huynh chưa biết hoặc chưa để ý đến và điều đó đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ.
Theo điều tra của Viện dinh dưỡng Quốc gia giai đoạn 2014-2015, tỷ lệ trẻ thiếu Kẽm là 70% (trong đó miền núi 80%, nông thôn 72%, thành thị 50%) và thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ hơn 60%. Một con số quá khủng khiếp, anh chị ạ.
Vi chất dinh dưỡng là gì?
Vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng có vai trò vô cùng quan trọng giúp cơ thể tăng trưởng, phát triển trí tuệ, duy trì và nâng cao sức khoẻ cũng như phòng chống bệnh tật ở trẻ nhỏ. Khi để thiếu vi chất kéo dài sẽ kéo theo rất nhiều những hậu quả khôn lường ở trẻ.
Vi chất dinh dưỡng được chia làm 2 nhóm cơ bản đó là: Nhóm Vitamin (A, B, C, D, E…) và nhóm các nguyên tố khoáng (Canxi, Phốt pho, Sắt, Kẽm, Iốt, Selen…) trong đó hiện nay trẻ thường hay gặp thiếu “5 VI CHẤT QUAN TRỌNG” bao gồm Sắt, Kẽm, I-ốt, Canxi và 2 vitamin A, D.
Những dấu hiệu gợi ý trẻ đang thiếu vi chất
- Trẻ biếng ăn và chậm tăng cân.
- Trẻ chậm phát triển chiều cao.
- Trẻ chạm chạp, mọi hoạt động thiếu sự nhanh nhẹn.
- Dễ nổi mụn nhọt, hay ngứa và gãi.
- Trẻ hay bị ốm: viêm mũi họng kéo dài, ỉa chảy tái diễn.
- Rụng tóc, đặc biệt vùng gáy.
- Tóc khô, móng tay chân dễ gãy.
- Quấy khóc đêm, giật mình, ngủ giãy dụa không yên.
- Ra mồ hôi trộm.
- Da xanh, xạm, nhăn nheo.
- Hay kêu đau nhức xương khớp.
Và để chẩn đoán xác đinh, anh chị đưa trẻ đến khoa nhi/viện nhi hoặc những trung tâm y tế để thực hiện xét nghiệm kiểm tra vi chất như xét nghiệm máu để chẩn đoán thiếu máu và các bệnh lý về máu, xét nghiệm ferritin và sắt huyết thanh đánh giá lượng sắt, xét nghiệm các vi khoáng chất như magie, kẽm, điện giải đồ, xét nghiệm các chỉ số như định lượng vitamin D, định lượng canxi…
Chúng ta cần làm gì để dự phòng/điều trị tình trạng trẻ thiếu vi chất?
Phòng chống thiếu vi chất ở trẻ tốt nhất chính là thông qua nguồn thực phẩm ăn uống. Bữa ăn của trẻ cần đa dạng và đầy đủ 4 nhóm chất thiết yếu bao gồm: Tinh bột, chất đạm, chất béo, và nhóm chất xơ, vitamin cùng khoáng chất.
Các bậc phụ huynh cũng thường xuyên thay đổi thực đơn cho trẻ và “Tô màu bát bột”, “Tô màu mâm cơm” bằng những thực phẩm nhiều màu sắc khác nhau. Và việc này cần bắt đầu từ khi trẻ mới bước vào ăn dặm, anh chị nhé!
Dinh dưỡng thai kỳ cũng rất quan trọng. Dinh dưỡng đầy đủ trong thời kỳ này vừa giúp thai nhi phát triển tốt vừa giúp mẹ bầu dự trữ đủ vi chất dinh dưỡng để nuôi con bằng sữa mẹ sau này.
Các chuyên gia khuyến nghị, mẹ nên cho con bú ngay sau sinh để trẻ tiếp nhận được nguồn sữa non giàu dưỡng chất, đặc biệt hàm lượng vitamin A trong sữa non giúp trẻ khỏe mạnh, tăng sức đề kháng và phòng chống bệnh. Và chỉ nên cai sữa sau 2 năm.
Để cung cấp đủ vi chất, ngoài chọn thực phẩm tự nhiên còn có những thực phẩm chế biến sẵn như các loại sữa, bơ, phô mai, bánh quy, bột dinh dưỡng, các loại kẹo cốm… Tuy nhiên, nhu cầu các vi chất ở từng độ tuổi, giới tính, mức độ hoạt động thể chất… sẽ khác nhau và các nhà sản xuất cũng đã ghi ra nhãn dinh dưỡng trên bao bì. Mọi người có thể tham khảo trước khi bổ sung cho trẻ. Ví dụ, bao bì ghi 15% canxi, nghĩa là thực phẩm đó cung cấp 15% nhu cầu canxi/1 ngày ở người bình thường
Xem thêm: CHĂM SÓC CON ĐỂ PHÁT HUY TỐI ĐA KHẢ NĂNG TĂNG CHIỀU CAO
Một số thực phẩm cần lưu ý khi đi chợ
- Thực phẩm giàu sắt: thịt bò, thịt gà, gan, cá, trứng, đậu xanh, mộc nhĩ, vừng, rau dền, rau má…
- Thực phẩm giàu canxi: rau xanh đậm, tép, tôm, cua dam, các loài cá, đậu đen, phô mai… và sữa cũng như các sản phẩm từ sữa như phô mai, bơ, sữa chua..
- Sử dụng gia vị có iốt để chế biến món ăn là giải pháp dự phòng thiếu iốt rất tốt cho trẻ.
- Thực phẩm nhiều kẽm: tôm, cua, hàu, ngao, thịt bò, thịt gà, hạt ngũ cốc, phô mai…
- Thực phẩm giầu vitamin B, D: Dầu gan cá, gan và chất béo của động vật có vú, bơ, gan, trứng, đậu phộng; các loại rau có lá xanh sậm như bông cải xanh, cải bó xôi, măng tây..
- Thực phẩm nhiều tiền vitamin A: rau củ quả có màu vàng, đỏ như cà chua, cà rốt, dưa hấu, đu đủ, gấc, ớt chuông…
Bài viết đến đây là hết, bây giờ rất mong anh chị xem lại những đứa con của mình xem có biểu hiện gì trong số những triệu chứng ở trên hay không. Nếu có thì cần đi khám, xét nghiệm và bổ sung ngay nhé!
Anh Chị cũng nên lưu tâm 5 vi chất trẻ hay bị thiếu và những thực phẩm chứa nhiều những chất đó hoặc những thực phẩm bổ sung chế biến sẵn, để đảm bảo con chúng ta luôn có đủ vi chất cho sự phát triển toàn diện
Và điều cuối cùng, nếu thấy bài viết ý nghĩa, xin mọi người SHARE giúp bác sĩ tới cộng đồng nhé! Vì những thiên thần bé nhỏ thân yêu của chúng ta.
Trân trọng thật nhiều!
Bác sĩ Khánh.
